Sąd Najwyższy rozstrzygnął
na korzyść kredytobiorców CHF
jak rozliczać z bankiem umowę kredytu uznaną za nieważną

Sąd Najwyższy w dniu 16.02.2021 r. podjął uchwałę, która w sporach z bankami bardzo pomaga kredytobiorcom kredytów denominowanych i indeksowanych do walut obcych, a więc także kredytobiorcom CHF.

W uchwale tej Sąd Najwyższy wskazał prawidłowy sposób rozliczenia pomiędzy bankiem i kredytobiorcą po uznaniu przez sąd ich umowy kredytu za nieważną.  Sąd Najwyższy orzekł, że w takim przypadku roszczenie kredytobiorcy o zwrot spłaconych kwot jest niezależne od tego, czy i w jakim zakresie kredytobiorca jest dłużnikiem banku z tytułu umowy kredytu uznanej za nieważną.

Uchwała Sądu Najwyższego oznacza, że w przypadku uznania przez sąd umowy kredytu CHF za nieważną:

• przede wszystkim kredytobiorcy mają prawo otrzymać od banku zwrot spłaconych rat – nawet jeżeli dotychczas nie spłacili bankowi całego kredytu;
• kredytobiorcy żądający od banku zwrotu rat spłaconych rat kredytu nie tracą odsetek ustawowych za zwłokę za czas procesu. Ma to istotne znaczenie zwłaszcza w przypadku znacznych kwot, których zwrotu domagają się  kredytobiorcy od banku;
• Sąd Najwyższy uznał więc za słuszną tzw. teorię dwóch kondykcji. Według tej teorii każda ze stron ma własne roszczenie o zwrot, niezależne od roszczenia drugiej strony
• Sąd Najwyższy tym samym odrzucił rozliczenie się stron nieważnej umowy kredytu „po saldzie”, a więc odrzucił stosowaną przez niektóre sądy tzw. teorię salda. Według tej teorii zwrotu może żądać tylko ta strona umowy, która zapłaciła drugiej stronie więcej i tylko nadwyżkę kwoty, którą sama otrzymała. Sąd wydający wyrok w sprawie umowy kredytu CHF nie może więc samodzielnie i automatycznie potrącać roszczeń kredytobiorcy o zwrot spłaconych rat kredytu z roszczeniem banku o zwrot wypłaconego kapitału – każda część tego rozliczenia jest bowiem niezależna.

Zaaprobowany przez Sąd Najwyższy sposób rozliczeń umowy kredytu uznanej za nieważną jest więc bardzo korzystny dla kredytobiorców CHF.

Jest to bardzo korzystna wiadomość:

• przede wszystkim dla tych kredytobiorców CHF, którzy uzyskali wyrok unieważniający ich umowę kredytu, lecz zostali przez sąd rozliczeni „po saldzie”.  Na skutek zastosowania przez sąd tzw. teorii salda uzyskali więc tylko zwrot nadwyżki ponad kwotę wypłaconego im przez bank kredytu lub zwrot jedynie kwot spłaconych w walucie denominacji/indeksacji  – w efekcie pozbawieni zostali także odsetek należnych im chociażby za czas trwania procesu. W takich sprawach, tam gdzie złożyliśmy apelację w imieniu naszych Klientów, omawiana uchwała Sądu Najwyższego powinna być dodatkowym, silnym argumentem za uwzględnieniem takich apelacji.
• także dla tych z Państwa, którzy z pomocą Kancelarii uczestniczą już w sporze z bankiem domagając się zwrotu zapłaconych rat kredytu z powodu nieważności umowy kredytu, ale są na etapie przed wyrokiem sądu. Obecnie, dzięki omawianej uchwale Sądu Najwyższego ryzyko, że sąd zasądzi jedynie nadwyżkę ponad kwotę otrzymanego od banku kapitału i utracą Państwo odsetki należne za czas trwania procesu, wydaje się nie istnieć.
• również dla kredytobiorców, którzy zastanawiają się nad rozpoczęciem sprawy przeciw bankowi z powodu nieważności umowy kredytu CHF. Omawiana uchwała Sądu Najwyższego zwiększa prawdopodobieństwo korzystnego dla nich wyroku sądu oraz upraszcza i mamy nadzieję, że przyspieszy prowadzenie takiej sprawy.

Sprawa rozliczeń umowy kredytu uznanej przez sąd za nieważną będzie także wkrótce rozstrzygana przez pełny skład Izby Cywilnej Sądu Najwyższego  na posiedzeniu zaplanowanym na 25 marca 2021 r.  Jest jednak mało prawdopodobne, by Sąd Najwyższy zajął inne stanowisko, niż w omawianej uchwale z 16.02.2021 r. 

Na zakończenie istotna wskazówka: z powodu opisanej uchwały Sądu Najwyższego można spodziewać się reakcji i zwiększonej aktywności banków w obronie swojej pozycji. Możliwe, że banki będą wysyłać do kredytobiorców np. wezwania do zwrotu kapitału czy wręcz – tam gdzie takie wezwania już były doręczone kredytobiorcom – oświadczenia o potrąceniu lub o skorzystaniu z prawa zatrzymania. Pamiętajmy,  że takie ewentualne działania Banku mogą być niekorzystne dla kredytobiorców, dlatego też   naszych Klientów prosimy o wcześniejszy kontakt w przypadku, gdy będą spodziewać się takiej korespondencji.