czekamy na ważną uchwałę pełnej Izby Cywilnej
Sądu Najwyższego w sprawie kredytów CHF

Na wniosek Pierwszej Prezes Sądu Najwyższego z 29 stycznia tego roku pełna Izba Cywilna Sądu Najwyższego ma podjąć uchwałę o najważniejszych zagadnieniach prawnych powstałych w sprawach kredytów CHF. Przyczyną wniosku są rozbieżności w rozstrzyganiu tych spraw przez sądy. Posiedzenie Izby Cywilnej Sądu Najwyższego w tej sprawie zostało zaplanowane na 25 marca 2021 r.

Sąd Najwyższy ma odpowiedzieć na sześć pytań. Zarówno treść tych pytań, jak i uzasadnienie wniosku Pierwszej Prezes Sądu Najwyższego wskazują, że w Sądzie Najwyższym bardzo dokładnie przeanalizowane zostały problemy orzecznicze, z którymi borykają się sądy rozstrzygające sprawy kredytów indeksowanych i denominowanych do walut obcych oraz, że problemy te zostały dobrze zrozumiane w Sądzie Najwyższym.

Najważniejsze z tych pytań dotyczą skutków uznania za abuzywne postanowień umowy kredytu określających tzw. zasady przeliczeń kwot z PLN na CHF i z CHF na PLN, a mianowicie, czy bez tych postanowień umowy kredytu mogą dalej obowiązywać, czy też są w całości nieważne. W skrócie,  Sąd Najwyższy przesądzi, z podziałem na rodzaje umów kredytu na indeksowane i denominowane, czy:

• umowa kredytu może nadal obowiązywać (jako umowa w PLN oprocentowana według LIBOR’u CHF) i wówczas kredytobiorca może żądać od banku zwrotu nadpłaty (co potocznie nazywamy odfrankowieniem) czy też
• umowa kredytu jest nieważna i wówczas kredytobiorca może żądać od banku zwrotu wszystkich kwot, które zapłacił bankowi na podstawie tej nieważnej umowy.

Sąd Najwyższy zmierzy się również z problemem rozliczeń stron umowy kredytu uznanej za nieważną. Sąd Najwyższy wskaże, czy rozliczenie to ma być przeprowadzone:

• „po saldzie” – według tzw. teorii salda, według której zwrotu może żądać tylko ta strona umowy, która zapłaciła drugiej stronie więcej i tylko o nadwyżkę kwoty, którą sama otrzymała) czy
• według tzw. teorii dwóch kondykcji – według której każda ze stron ma własne roszczenie o zwrot, niezależne od roszczenia drugiej strony.

Kolejnym istotnym zagadnieniem, które 25 marca 2021 r. rozstrzygnąć ma Sąd Najwyższy, będzie to, kiedy rozpoczyna się bieg przedawnienia roszczenia banku o zwrot przez kredytobiorcę kwoty kredytu w przypadku, gdy sąd uzna, że umowa kredytu jest nieważna.

Inicjatywa rozstrzygnięcia przez Sąd Najwyższy zagadnień prawnych powstałych w sprawach kredytów CHF oraz zakres pytań zadanych we wniosku Pierwszej Prezes Sądu Najwyższego są krokami w kierunku rozwiązania tych zagadnień. Na podstawie dotychczasowego orzecznictwa Sądu Najwyższego oraz orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej można oczekiwać, że uchwała Sądu Najwyższego będzie korzystna dla kredytobiorców kredytów indeksowanych i denominowanych do walut obcych.

Oczekiwana uchwała będzie bardzo ważna nie tylko dla kredytobiorców takich kredytów, którzy już złożyli pozwy, ale także dla tych, które się na to jeszcze nie zdecydowali.  Odpowiedzi, których udzieli Sąd Najwyższy,  będą bowiem miały moc zasady prawnej.  Oznacza to, że w każdej sprawie, w której sąd będzie wydawał wyrok dotyczący kredytu indeksowanego czy denominowanego, uchwała Sądu Najwyższego będzie musiała być respektowana. Wpłynie to nie tylko na jednolitość wyroków w takich sprawach, ale mamy nadzieję, że przyspieszy ich wydawanie.

Z pytaniami, na które ma odpowiedzieć Izba Cywilna Sądu Najwyższego oraz z ich obszernym uzasadnieniem można zapoznać się tutaj  http://www.sn.pl/aktualnosci/SiteAssets/Lists/Wydarzenia/AllItems/Wniosek_BSA_I-4110-4_20.pdf